LVM ile Linux Disk Yönetimi: Esnek Depolama Rehberi

LVM (Logical Volume Manager), Linux sistemlerde esnek disk yönetimi sağlayan güçlü bir araçtır. Disk alanını dinamik olarak yönetmenizi sağlar.

LVM Neden Kullanılır?

• Esneklik: Disk boyutunu dinamik değiştirme
• Birden fazla disk: Diskleri birleştirme
• Snapshot: Anlık görüntü alma
• Thin provisioning: Over-commit depolama
• Striping: Performans artışı
• Mirroring: Veri yedekliliği

LVM Mimarisi

# Katmanlar:
┌─────────────────────────────────────┐
│  Logical Volumes (LV)               │  ← Dosya sistemi burada
│  /dev/vg01/lv_root, lv_home         │
├─────────────────────────────────────┤
│  Volume Groups (VG)                  │  ← PV'leri birleştirir
│  vg01                                │
├─────────────────────────────────────┤
│  Physical Volumes (PV)               │  ← Fiziksel diskler
│  /dev/sda1, /dev/sdb1               │
└─────────────────────────────────────┘

LVM Kurulumu

# LVM araçlarını kur
sudo apt install lvm2

# Disk hazırlığı (örnek: /dev/sdb)
sudo fdisk /dev/sdb
# n - new partition
# t - type: 8e (Linux LVM)
# w - write

Physical Volume (PV) Oluşturma

# PV oluştur
sudo pvcreate /dev/sdb1
sudo pvcreate /dev/sdc1

# PV listele
sudo pvs
sudo pvdisplay

Volume Group (VG) Oluşturma

# VG oluştur
sudo vgcreate vg_data /dev/sdb1 /dev/sdc1

# VG listele
sudo vgs
sudo vgdisplay

# VG'ye PV ekle
sudo vgextend vg_data /dev/sdd1

# VG'den PV çıkar
sudo pvmove /dev/sdc1
sudo vgreduce vg_data /dev/sdc1

Logical Volume (LV) Oluşturma

# LV oluştur (boyut belirterek)
sudo lvcreate -L 50G -n lv_data vg_data

# VG'nin %50'sini kullan
sudo lvcreate -l 50%VG -n lv_backup vg_data

# Kalan alanın tamamını kullan
sudo lvcreate -l 100%FREE -n lv_logs vg_data

# LV listele
sudo lvs
sudo lvdisplay

# Dosya sistemi oluştur
sudo mkfs.ext4 /dev/vg_data/lv_data

# Mount et
sudo mkdir /mnt/data
sudo mount /dev/vg_data/lv_data /mnt/data

# fstab'a ekle
/dev/vg_data/lv_data /mnt/data ext4 defaults 0 2

LV Boyutlandırma

# LV genişlet
sudo lvextend -L +10G /dev/vg_data/lv_data

# VG'nin %100'üne genişlet
sudo lvextend -l +100%FREE /dev/vg_data/lv_data

# Dosya sistemini genişlet (ext4)
sudo resize2fs /dev/vg_data/lv_data

# Tek komutla LV + FS genişlet
sudo lvextend -r -L +10G /dev/vg_data/lv_data

# LV küçült (dikkatli!)
sudo umount /mnt/data
sudo e2fsck -f /dev/vg_data/lv_data
sudo resize2fs /dev/vg_data/lv_data 40G
sudo lvreduce -L 40G /dev/vg_data/lv_data
sudo mount /dev/vg_data/lv_data /mnt/data

LVM Snapshot

# Snapshot oluştur
sudo lvcreate -L 5G -s -n lv_data_snap /dev/vg_data/lv_data

# Snapshot mount et (read-only)
sudo mount -o ro /dev/vg_data/lv_data_snap /mnt/snapshot

# Snapshot'tan geri yükle
sudo umount /mnt/data
sudo lvconvert --merge /dev/vg_data/lv_data_snap
sudo mount /dev/vg_data/lv_data /mnt/data

# Snapshot sil
sudo lvremove /dev/vg_data/lv_data_snap

Thin Provisioning

# Thin pool oluştur
sudo lvcreate -L 100G --thinpool thin_pool vg_data

# Thin volume oluştur (over-commit)
sudo lvcreate -V 200G --thin -n thin_vol1 vg_data/thin_pool
sudo lvcreate -V 200G --thin -n thin_vol2 vg_data/thin_pool

# Thin pool durumu
sudo lvs -a

# Thin snapshot (anında, çok az yer)
sudo lvcreate -s -n thin_snap /dev/vg_data/thin_vol1

LVM Sorun Giderme

# LVM cache yenile
sudo vgscan
sudo lvscan

# Eksik PV varsa
sudo vgchange -ay --partial vg_data

# LVM backup/restore
sudo vgcfgbackup vg_data
sudo vgcfgrestore -f /etc/lvm/backup/vg_data vg_data

Sonuç

LVM, Linux sistemlerde esnek ve güçlü disk yönetimi sağlar. Özellikle sunucu ortamlarında disk alanını dinamik yönetmek için vazgeçilmezdir.