Apache vs Nginx: Web Sunucu Karşılaştırması

Apache ve Nginx, dünyanın en popüler iki web sunucusudur. Her birinin güçlü ve zayıf yönleri vardır.

Genel Bakış

Apache Avantajları

• .htaccess: Dizin bazlı yapılandırma (shared hosting)
• mod_php: PHP'yi doğrudan çalıştırma
• Esneklik: Dinamik modül yükleme
• Dokümantasyon: Kapsamlı ve köklü
• Uyumluluk: Eski uygulamalar için

Apache Yapılandırma Örneği

# /etc/apache2/sites-available/example.conf
<VirtualHost *:80>
    ServerName example.com
    ServerAlias www.example.com
    DocumentRoot /var/www/example

    <Directory /var/www/example>
        Options -Indexes +FollowSymLinks
        AllowOverride All
        Require all granted
    </Directory>

    ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/example_error.log
    CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/example_access.log combined
</VirtualHost>

# .htaccess örneği
RewriteEngine On
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-f
RewriteRule ^(.*)$ index.php [QSA,L]

Nginx Avantajları

• Performans: Yüksek eşzamanlı bağlantı
• Bellek: Düşük bellek kullanımı
• Reverse Proxy: Mükemmel proxy/load balancer
• Statik dosyalar: Çok hızlı servis
• Modern: HTTP/2, WebSocket native

Nginx Yapılandırma Örneği

# /etc/nginx/sites-available/example.conf
server {
    listen 80;
    server_name example.com www.example.com;
    root /var/www/example;
    index index.php index.html;

    location / {
        try_files $uri $uri/ /index.php?$query_string;
    }

    location ~ \.php$ {
        fastcgi_pass unix:/var/run/php/php8.2-fpm.sock;
        fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
        include fastcgi_params;
    }

    location ~* \.(css|js|jpg|jpeg|png|gif|ico|svg|woff2)$ {
        expires 1y;
        add_header Cache-Control "public, immutable";
    }
}

Performans Karşılaştırması

# Benchmark sonuçları (yaklaşık)
# 10,000 eşzamanlı bağlantı, statik dosya

Apache (prefork):
- Bellek: ~500MB
- İstek/saniye: 5,000

Apache (event):
- Bellek: ~200MB
- İstek/saniye: 8,000

Nginx:
- Bellek: ~50MB
- İstek/saniye: 15,000

Kullanım Senaryoları

Apache Tercih Edin:

• Shared hosting ortamı
• .htaccess ihtiyacı
• mod_php gerekliliği
• Eski uygulama uyumluluğu
• Dinamik modül yükleme

Nginx Tercih Edin:

• Yüksek trafik
• Statik içerik ağırlıklı
• Reverse proxy/load balancer
• Mikroservisler
• Container ortamları

Hibrit Yaklaşım

Nginx reverse proxy + Apache backend:

# Nginx frontend
upstream apache_backend {
    server 127.0.0.1:8080;
}

server {
    listen 80;
    server_name example.com;

    # Statik dosyalar Nginx'den
    location ~* \.(css|js|jpg|png|gif|ico)$ {
        root /var/www/example;
        expires 1y;
    }

    # PHP Apache'ye
    location / {
        proxy_pass http://apache_backend;
        proxy_set_header Host $host;
        proxy_set_header X-Real-IP $remote_addr;
    }
}

# Apache backend (port 8080)
Listen 8080
<VirtualHost *:8080>
    DocumentRoot /var/www/example
    # ... PHP yapılandırması
</VirtualHost>

Sonuç

Modern projeler için genellikle Nginx tercih edilir. Ancak .htaccess veya mod_php gerekliyse Apache hala geçerli bir seçenektir. İkisini birlikte kullanmak da mümkündür.